TEPREŞ
Türkiye ve Romanya’daki Kırım Türkleri arasında “ TEPREŞ” Kırım’da ise “TEPREÇ” olarak ifade edilen bu kelime kökeni itibariyle “DEPREŞMEK-TEPREŞMEK” fiilinden gelmektedir.Bunun Arapça;ferahlama,eğlenmek için gezme anlamına gelen”TEFERRÜC” kelimesindan galat olduğunu söyleyenler varsa da Kuzey Türk lehçelerinde özellikle Kırım tatar dilinde Arapça kökenli kelime yok denecek kadar azdır.Sadece dini terimler Arapça ifade edilir.Türk dilinin kuzey lehçeleri Arap ve Farsça dilleriyle karışmamış saflığını ve özünü korumuştur.
Baharın gelişiyle ekinlerin toprakta baş göstermesi de halk arasında “ekinler tepreşi “diye ifade olunmaktadır.Bütün tabiatın dinamizmini,canlılığını kaybettiği kış aylarında tabiî ki insanlarda bağ,bahçe,tarla,ziraat işlerinden uzak kalmakta adeta onlar da kış uykusuna yatmaktadırlar.Ama baharın gelişiyle Allahın lütfu olarak tabiat tekrar canlanmakta ,ağaçlar çiçek açıp, ekinler baş göstermekte,koyunlar kuzulamakta,insanların içine de neşe sevinç,enerji dolmaktadır.
İşte bu durum KIRIM Türkleri’ ni de kış uyuşukluğundan ,ataletinden sıyrılıp tepreşmekte, silkinmekte.Bunu da toplum olarak en güzel “TEPREŞ”olayı ile ifade etmektedirler.Genellikle Mayıs ayında birkaç köyün halkı çayırlık,ormanlık bir mahalde toplanır ve orada muhtelif eğlenceler tertiplenir.
Tepreş eğlencesi şöyle cereyan eder:
Toplantı yerine uzaktan gelecekler,tepreş sabahı yeşillik,mendil ve renkli şeritlerle süslü atların çektiği arabalarla konvoy halinde yola çıkar.Arabalara en iyi atlar koşulur.Yolda arabalar arasında yarışlar yapılır.Tepreş mahaline varınca gelenler karşılanır.Selamlaşma ve hoşbeşten sonra halkın toplanmasının tamamlanması ve köy hocasının,duası ile tepreş merasimi başlar.
“KALAKAY TIĞIRTMASI”YAPILIR.Her ailenin akşamdan yapıp hazırladığı “kalakaylar”(bir çeşit hamur)ekinlerin baş verdiği tarlalara tekerlek gibi yuvarlanır(tıgırtılır).Halk arasındaki batıl inanışa göre kalakayın ön yüzü yukarı gelecek şekilde düşerse hasatın bereketli olacağı var sayılır.Daha sonra kalakaylar kesilir herkes birbirine ikram eder.Tepreş milli oyunların başlamasıyla birden canlanır.Kızlar delikanlılar birbirlerine maniler söyleyerek şınlaşırlar.
Bilhassa gençler tepreşi bütün bir yıl sabırsızlıkla bekler.Genç kızlar haftalarca evlerinden işli ve geniş tek parça KLAPDAN denilen elbiselerini hazırlar,tepreşten birkaç gün önce kirpiklerini karaya boyar el ve ayak parmaklarına kına koyarlardı.Köy içinde kız ve erkeklerinbirlikte konuşmaları vedolaşmalarına müsaade edilmediği halde tepreşte daha müsaade edrler.Çoğu evlenmeyle sonuçlanandosluklar burada düğümlenir.
